800-1-47

Die Anekdote findet sich bei Guillaume DuVair (1556-1621), dem Moralisten und Erneuerer der Stoa, späteren Bischof von Lisieux, in seinem Traktat »De la Sainte Philosophie« (anonym 1585; ed. G. Michaut, Paris 1945, J4).

800-1-46

Thomas von Aquino, Summa Theologiae I q. 24 De libro vitae, q. 1: Dicitur autem metaphorice aliquid conscriptum in intellectu alicuius, quod firmiter in memoria tenet... Unde ipsa Dei notitia, qua firmiter retinet se aliquos praede-stinasse ad vitam aeternam, dicitur liber vitae ...

800-1-45

Bonaventura, Sentenzenkommentar II d. 1 q. 2 a. 1 - ed. Quaracchi II 39 sq.. Hierzu: H. Blumenberg, >Nachahmung der Natur<. Zur Vorgeschichte der Idee des schöpferischen Menschen. In: Studium Generale 10, 1957, 278-280.

800-1-43

Robert Grosseteste, Physikkommentar, zit. n. A. C. Crombie, Grosseteste and the Origin of Modern Science. Oxford 1961, 55 f.: Perfecta autem opera naturae in ipsa natura descriptionem habent expressiorem formae quam partes perfectorum... utpote in motu manus scribentis est figura litterae scribendae et expressior est in ipso motu manus tota litterae figuratio quam partiales figurationes...

800-1-42

Breviloquium II II: duplex est liber, unus scilicet scriptus intus, qui est Dei aeterna ars et sapientia, et alius scriptus foris, scilicet mundus sensibilis. Für diese Doppelung des Weltbuches in liber scriptus intus et foris verweist Curtius auf Ezechiel 2,9 und Apokalypse Johannis 5,1.

800-1-41

Bonaventura, Collationes in Hexaemeron - ed. W. Nysscn XIII 12. - E. R. Curtius verweist auf eine andere Stelle, an der sich die Buchmetapher mit der trinitarischen Analogie verbindet: creatura mundi est quasi quidam liber in quo relucet. . . Trinitas fabricatrix -Breviloquium II 12; b. Curtius, Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter. Bern 1948, 323.

800-1-40

Eruditio didascalica VII 4 -loc. cit. 814: Universus enim mundus iste sensibilis quasi quidam über est scriptus digito Dei, hoc est virtute divina creatus, et singulae creaturae quasi figurae quaedam sunt non humano placito inventae, sed divino arbitrio institutae ad manifestandam invisibilium Dei sapientiam. Quemadmodum autem si illiteratus quis apertum librum videat, figuras aspicit, litteras non cognoscit: ita stultus et animalis homo, qui non percipit ea quae Dei sunt in visibilibus istis creaturis foris videt speciem, sed intus non intelligit rationem.

800-1-39

Hugo de S. Victore, Eruditio didascalica VII i -Opera omnia II, ed. Migne, Patrologia Latina CLXXVI 811: Potentia creat, sapientia gubernat, benignitas conservat.

Seiten